Vrouwe Fortuna lijkt in de nadagen van 2012 constant te wenen. Welke andere conclusie kun je als ras-Fortunees immers trekken als dagenlang de koude regendruppels -in plaats van de meer lieflijke witte sneeuw- traag doch onverbiddelijk naar onderen valt. 2012 is dan ook wederom een zeer bewogen jaar. Een jaar waarin we vier directeuren hebben versleten, we 60 punten bij elkaar hebben gevoetbald, we een speler uit onze eigen jeugd aan Ajax hebben geleverd, we twee keer de club aan een buitenlander verkocht leken te hebben en we onze schulden weer ouderwets hebben laten oplopen. Een jaar met vreugde,- en verdriet’s tranen. Middels een vierdelige terugblik over de financiële en bestuurlijke situatie, de RJO en jeugdopleiding, de sportieve resultaten en de kansen voor 2013 zal uw webmaster een uitvoerig relaas van en over 2012 geven, bijgaande deel I.
Deel I: (bestuur) Fortuna Sittard: Van Hero naar Zero?
Voor diegene die een geheugensteuntje kunnen waarderen. Het verhaal over het bestaansrecht en de licentie, het meest elementaire juridische bestaansdocument dat een BVO kan hebben, begint nadat TOF in 2009 euforisch Fortuna Sittard van het fusie drama met Roda JC heeft weten te redden. Wil Meijers treft dan een selectie aan van één speler (Simone), een lege kas met geld, tientallen schuldeisers en een letterlijk leeg licentie-aanvraagformulier aan dat Fortuna-killer Hans Erkens bij de KNVB al heeft ingediend. Het resultaat van de KNVB was dan ook “0 punten” en een gedwongen rechtzaak om de licentie weer terug te krijgen.
De licentie en Fortuna Sittard.
De categorisering van clubs is al jaren onderdeel van het licentiesysteem van de KNVB. Iedere licentiehouder (BVO) dient bij de licentiecommissie diverse financiële rapportages in, in het bijzonder de jaarcijfers en prognose, de halfjaarcijfers en prognose, en de begroting. Op basis hiervan vindt de waardering van de financiële positie plaats, door de betreffende cijfers in te voeren in het Financieel Ratingsysteem (FRS). De totaalscore komt tot stand op basis van een tiental variabelen. Het systeem deelt de BVO’s in één van de drie categorieën in: I (onvoldoende), II (voldoende) en III (goed). Ten minste drie keer per kalenderjaar maakt de bond de categorie-indeling openbaar, voorzien van een korte toelichting. Hierin staat hoe lang de licentiehouders in hun categorie zijn ingedeeld. In categorie 1 zitten heeft daarbij een aantal nadelen. De meest in het oog springende is dat de “death-stopwatch” wordt ingeduwd en dat je drie jaar krijgt om eruit te komen. Zo niet? Dan ben je je licentie kwijt. Een ander nadeel is dat je uitgaven min of meer onder curatele staan. Een derde nadeel is dat de KNVB bijdrages aan de club behoorlijk lager zijn (per categorie daling tussen de 50K en 100K per jaar) . Een vierde nadeel is het imago naar belanghebbenden (sponsoren, gemeente, spelers, banken, etc) van “zorgenkindje”.
Wil Meijers onderkende het belang van Categorie II indeling en wist met maximale creativiteit en heel weinig liquiditeit (cash geld) voldoende punten te verzamelen om categorie II te behalen. Een huzarenstukje die de inwoner uit Geleen de status van Hero opleverde! Eenieder binnen en rondom de club wist dat categorie II echter niet betekende dat we financieel gezond waren, maar de eerste stap was gezet! Uit alle interne en externe analyses blijkt dat Fortuna Sittard ongeveer 3 miljoen euro p.j. moet verdienen om structureel zorgeloos en professioneel (top 5 jupiler league) betaald voetbal te kunnen spelen. Het team onder aanvoering van Wil Meijers besloot, voordat het extern naar nieuwe geldbronnen ging zoeken, eerst (periode 2010-2011) het “low hanging fruit” te plukken door intern de kosten op orde te krijgen. Via saneringen, discipline en slimme nieuwe werkwijze werden de kosten verlaagd en beheersbaar gemaakt. Daarnaast werd er op kleine schaal aan nieuwe verdieninitiatieven gewerkt, met name door meer geld van de supporters binnen te krijgen (bier in de gracht, merchandise, etc).
De begroting 2009-2012: Gecontroleerd verlies maken.
Toch bleef het noodzakelijke evenwicht tussen uitgaven en kosten in al die jaren van hard werken uit. Wil Meijers geeft begin 2012 dan ook expliciet aan dat categorie 2 het hoogst haalbare is: “e en stap naar categorie 3 is in de komende jaren niet te verwachten, ik zie Fortuna Sittard eerder een periodekampioenschap binnenslepen dan dat we een stap naar cat. 3 kunnen bewerkstelligen ”. Het grote probleem bij Fortuna Sittard is het overhouden van geld in de kas. Hierbij is niet zozeer de uitgavenkant (de laatste jaren +/- een dikke 2 miljoen euro) het echte probleem, maar is met name de veel moeilijker te beïnvloeden verdienkant de echte “pain in the ass”. In het (verdien) model dat Fortuna nu heeft (recettes van twee thuiswedstrijden per maand, wat tv rechten en wat lokale sponsoren) komt er simpel gesteld (veel) te weinig geld binnen. Fortuna haalt nooit de gestelde 3 miljoen euro per jaar en het haalt zelfs structureel geen 2 miljoen per jaar binnen. Hiermee creëert het elk jaar een begrotingstekort en elk jaar wordt de schuld daarmee groter. Voor dit seizoen heeft Fortuna Sittard dan zelfs ook een verliesgevende begroting ingediend bij de knvb.
The quest for the holy grill.
De grootste prioriteit is in 2011- 2012, na jaren van saneren en bezuinigen, voor Fortuna Sittard dan ook de verdiencapaciteit (de topline) flink verhogen. Wil Meijers en zijn bestuur realiseren zich dit ten zeerste, maar komen qua creativiteit niet verder dan het succesvolle TOF model (“in de regio op basis van sympathie geld ophalen”) verder te optimaliseren. Zij besloten dus begin dit jaar nieuw creatief bloed middels een marketing manager / algemeen directeur in te schakelen: Gerard Joosten. Deze besloot echter na één maand alweer te stoppen, toen hij door had dat “verdiencapaciteit opbouwen” ook het opnieuw opbouwen van een club betekent, inclusief het afbouwen/ombouwen van oude denkbeelden, relaties en belangen. Die strijd, tijd en energie wilde hij er niet aan besteden.
Op de achtergrond maakte inmiddels twee zeer ervaren en succesvolle specialisten op het gebied van Marketing, Bedrijfskunde, Management en Topsport met de hulp van enkele andere ras-Fortunezen inmiddels een gedurfd plan. Een innovatief en prima uitvoerbaar plan waar de echte grote zakenjongens van Nederland en België achter stonden. De heren Berden, Abelshausen, Duchatelet en Wessels mogen immers gerust ingeschat worden voor ruim twee miljard (!) euro en een dito zakelijk netwerk. Met het vermogen en netwerk van deze vier succesvolle zakenmensen als onderpand zou het stadion gekocht en afgebouwd gaan worden, zou de bestaande lokale jeugdopleiding naar een internationale top voetbalschool worden omgebouwd, zou de BVO verbreed worden met damesvoetbal en zaalvoetbal en zou het bestuur van “vrijwilligers” naar professionals worden getransfereerd. In parallel zou dan een aandelenemissie gaan plaatsvinden. Door deze constructies zou in één kwartaal tussen de 4 a 6 miljoen euro aan waarde verkregen kunnen worden, Fortuna geheel schuldenvrij zijn en zou de structurele verdiencapaciteit richting de gewenste 3 miljoen euro gaan! Jo Abelshausen, licentiehouder van Fortuna Sittard, kon in April 2012 zijn enthousiasme op L1 dan ook nauwelijks verbergen. Het mocht echter niet zo zijn…..
Het drama van 2012.
Met name het (door sommigen overigens zeer geprezen) trio Sjra Phillipen, Fred van Barneveld en Tini Ruys hadden grote moeite met “externe bemoeienis” en waren tegen de inmenging van (nog meer) niet-Fortuna mensen in het algemene en sportieve beleid. Men wilde geen onbekende Belgische investeerder, men wilde geen Hans ” altijd andersdenkende ” Donners, zeker geen senior manager als Jos Alberts en men wilde ook zeker geen verandering in het sportieve beleid. De PVV zou op deze aarts-conservatieve en xenofobische houding nog jaloers kunnen zijn. Fortunahome, TOF en de officiële supportersvereniging (h)erkende wel de problemen, stonden achter het nieuwe beleid en spraken regelmatig hun ongenoegen publiekelijk uit over de trage besluitvorming en het 
stagneren van de veranderingen. Het werd uiteindelijk een groot drama. Een burgeroorlog uitgevoerd via een guerrilla tactiek die later overging in een ordinaire loopgravenoorlog. Via een ouderwetse hetze werden achtereenvolgens vrijwilliger en ondersteuner Thies, consultant Hans Donners, het Technisch platform deel II en later ook directeur Jos Alberts vakkundig afgemaakt. Tini Ruys liet daarbij zijn “principes ineens vallen” en collaboreerde met vijand Roda JC. Ook Fred van Barneveld zag in Fortuna ineens een vijand en eindigde thuis op de sofa. De burgeroorlog kende dus veel slachtoffers en tot aan de dag van vandaag zijn die wonden niet (allemaal) geheeld. Een drama.
Vanaf dat moment ging het bestuurlijk en financieel snel bergafwaarts met Fortuna Sittard. Eenieder wist dat door het indienen van een negatieve begroting en afketsen van de miljoenendeal de schulden dusdanig hoog zouden zijn dat we niet alleen terug zouden vallen naar categorie I, maar dat zelfs het voortbestaan van Fortuna Sittard door het ontbreken van enig geld in kas niet gegarandeerd zou kunnen worden. Mede daarom besloot Fortuna Sittard onder het motto “baat het niet dan schaadt het niet” een vreemde move te doen door (wel) met een onbetrouwbare “sjeiken-vertegenwoordiger” publiekelijk in zee te gaan. Ook dit werd een drama, met name in de media. Het koste Fortuna Sittard c.q. het bestuur uiteindelijk de geloofwaardigheid als stabiele professionele organisatie.
Een nieuwe partij, met oa Martin Masset en Kevin Hofland, melde zich met nieuwe energie, met een ander netwerk en een nieuwe visie. De 4 e voorzitter/directeur in 2012 is dan een feit. Met dezelfde energie en in vergelijkbare omstandigheden als het vorige (TOF) bestuur vliegen Masset & Co erin. Er worden weer afspraken met schuldeisers gemaakt, weer (dezelfde) SWOT analyses van de club gemaakt, gesprekken met de gemeente aangegaan, een nieuwe visie gepresenteerd, vergelijkbare financiële teleurstellingen verwerkt (we krijgen 70.000 euro minder inkomsten van de Knvb door cat. I indeling!), dezelfde naïeve communicatiefouten gemaakt en wordt er zelfs weer op structurele basis met Roda JC over samenwerken gesproken.
We zijn weer terug bij waar dit hoofdstuk begon….terug in categorie I, terug bij de kansen en (de vele) bedreigingen. Maar daar in het volgende delen meer over.
webmaster Kiprich
